Techniek

Elektriciteit in de motorhome, basisbegrippen
Koelkast: koeling en reinigen
Lichtpaneel zelf plaatsen
Tanks reinigen, drinkwatertank ontkalken
Toilet geurvrij houden
Tweedehands kopen
Ruitenwissers ijsvrij
Voordeuren snel beveiligen
Aandachtspunten voor eerste/elke rit

Elektriciteit

Bedrading

Gebruik steeds soepele kabel (meeraderig) en geen installatiedraad (VOB), bij laagspanning verplaatst de grote stroom zich in de aders, hoe meer adertjes hoe beter de stroomdoorgang.
Gebruik zwart en rode kabel. Rood voor de plusleiding, zwart voor de min, zo voorkom je kortsluiting. Let op niet alle metalen delen van het woongedeelte zijn verbonden met het chassis zodat een (zwarte) draad naar de min nodig is.
Zet in de plusleiding op een centrale plaats  (dicht bij de accu's) steeds een zekering (waarde ongev. de belasting + 20%) zekeringen
Voorbeeld: je wenst halogeenverlichting bij te plaatsen: 4 spotjes van 20 W
4 x 2O = 80W : 12 = 6,7 A  + 20 % = 8 A  zekering 8 A
Gebruik bij voorkeur zelfde type zekering dan de originelen (moet je maar één setje reserve hebben)
Gebruik dezelfde kabelschoenen (plat of rond) als voor de rest van de electrische aansluitingen. Dan moet je maar één model in voorraad hebben.
Gebruik kabel die voldoende dik is:

Even rekenen:
Vermogen in Watt = Spanning in Volt x Stroomsterkte in Ampère
Voorbeeld: Hoeveel stroom heb je nodig voor een 20 W gloeilampje?
Oplossing: vermogen = 20 W, spanning = 12 V â–º berekening= 20 : 12 = 1,7 A

Bij doorvoer door een paneel en zeker bij doorvoer door een metalen deel gebruik je een bescherming (stukje rubberdarm of PCV-flexibel) om te voorkomen dat de kabels doorschuren.

Algemeen schema:
De accu (gebruik steeds een woonaccu). De energie die een woonaccu kan leveren wordt uitgedrukt in Ah (ampère-uur). 85 Ah wil zeggen dat in principe de accu gedurende 1 uur 85 A kan leveren in de praktijk zijn woonaacu's niet geschikt om kortstondig hoge stroom te leveren en zeggen we dat deze accu theoretisch gedurende 10 uur 8,5 A kan leveren. Een accu zal maar ongeveer 90 % van zijn theoretisch vermogen aan energie bevatten en mag absoluut niet onder 30% van zijn capaciteit ontladen worden. Hierdoor hebben we oorspronkelijk slecht 85 - 10% = 76,6 AH dus 7,7 A gedurende 10 uur.

Indien het stroomverbruik hoog is kan je twee accu's parallel plaatsen, zo mag de capaciteit van beide opgeteld worden. Een voorbeeld: 2 accu's 12V 120Ah parallel levert 12V 240 Ah. Hierbij moet echter een kanttekening geplaatst worden: indien in één van beide accu's een cel geheel of gedeeltelijk stuk gaat wordt de inwendige weerstand van deze accu kleiner dan van zijn buur en zullen beide accu's volledig ontladen, zelfs in rust. Zodat bij deze keuze een regelmatige controle van elke cel nodig is om tijdig te kunnen ingrijpen.

Een betere oplossing is om 2 hoogvermogen 6V accu's in serie te plaatsen, bijvoorbeeld 2 halftrack accu's van 6V gebruikt in een veegmachine. Een voorbeeld: 2  accu's 6V met een capaciteit van 240 Ah in serie levert 12 V 240 Ah.

Gebruik steeds een woon- of marineaccu. Een gewone startaccu van de auto kan minder diep ontladen worden en verliest capaciteit bij diep ontladen.
Deep cycle AGM-batterijen (Absorbent Glass Mat), bieden mooie vooruitzichten voor de motorhomegebruiker: een diepe ontlading mogelijk (tot 800 maal onder de 50% ontlading zonder capaciteitsverlies) het elektroliet zit niet gevangen in een gel wel in een glasvezelmat wat hogere stromen toelaat in een kleinere behuizing.

Wie de Euros ervoor over heeft (€1800-2000) en nooit (de eerste 10 jaar) meer omziens wil naar wat nu de beste accu ter wereld is met een geïntegreerd BMS (Battery-Management system) dat via Bluetooth communiceert met jouw smartphone, kan een Litium-Ijzerfosfaat accu aanschaffen van Epsilon.

In de praktijk om snel te rekenen, vereenvoudigen we de berekening en rekenen we met 60 % beschikbare energie van de oorspronkelijke capaciteit. Dit wil zeggen dat de accu met spanningsbehoud gedurende 6 uur 8,5 A kan leveren of 51 Ah (8,5 x 6).

Even rekenen:
We beschikken over een volle accu van 85 Ah en we wensen 's avond in de zomer TV te kijken. Het televisietoestel verbruikt 45W.  De antenneversterker verbruikt 0,8A. Er branden 3 halogeenlampjes van 10W.
Totaal verbruik: 45 + 3 x 10 = 75 W
Stroomverbruik: 75 W : 12 V = 6,25 A + 0,8 A (van de antenneversterker) = 7,05 A
Accu: 51 Ah : 7,05 A = 7 uur 15 min
Je kan dus in de gegeven situatie gedurende 7 uur ongestoord kijken. Dan wordt de spanning van het accu te laag en zal het TV-toestel niet meer optimaal functioneren. Eén avond 7 uur, 2 avonden 3 1/2 uur, 3 avonden 2 uur 20 min,... zonder rekening te houden met andere verbruikers!

Andere verbruikers:

Basisaansluiting in een zelf omgebouwde bestelwagen

De woonaccu wordt met min. 6 mm² kabel verbonden aan de autoaccu. Om ervoor te zorgen dat beide systemen onafhankelijk van elkaar werken wordt een relais in deze kabel opgenomen. Het 12 V relais wordt geschakeld (aansluiting 86) door het contact D+ op de alternator.

Er bestaat ook een diodebrug om dit te realiseren doch hier verlies je afhankelijk van het type brug tot meer dan 0,8 V spanning wat je kan opvangen door het plaatsen van een diode in de D+ leiding, voordeel er zijn geen bewegende delen.

'Eeuwige' stroom

Om de beperkte capacitiet van een woonaccuu te ondersteunen zijn er verschillende oplossingen:

• met de wagen rijden: alternatoren in bestelwagens leveren een stroom van 30 - 60 A. Bij een Bosh KL-14V is dit 35 A. Let op dit is bij een toerental van 2000-2500 rpm. Op lage toerentallen 800-900 rpm is dit slechts 6 à 10 A.  Hiervan moeten zowel de accu van de wagen als de woonaccu opgeladen worden. In de zomer, bij het rijden zonder ventilatie en verlichting komt deze energie bijna volledig ten goede van de woonaccu. In de winter na het voorverwarmen, met de ventilatie in hoge stand, lichten aan, autoradio op en een rustig ritje à  95 km/u in 5de versnelling, blijft er voor de woonaccu niet veel meer over!
• de motor laten draaien zonder te rijden levert ongeveer 6A en moet dus in bovenstaand voorbeeld per verbruiksuur 1u11min draaien met extra roetuitstoot, slechte smering van motor en turbo die schadelijk is, lawaai,...
• de MH aan het stopcontact hangen, dan heb je 'onbeperkte' schone en somsl dure energie
• een of meerdere lichtpanelen (zelf) plaatsen, dit is zowel in het tussenseizoen als tijdens de zomer een mooie milieuvriendelijke oplossing.
  Berekening: een lichtpaneel van 50 Wpiek levert op top zonnedagen 50 W. Dit wil zeggen 50 W : 12 V = 4,2 A. In de praktijk: 4 A (de rest gaat verloren in bedrading en regelaar).
  Per paneel gebruik je kabel van 2,5 mm² om het stroomverlies in de kabel te voorkomen. Je plaatst de regelaar zo dicht mogelijk bij het accu (moet de temperatuur van het accu 'voelen').  Na een dag volle zon (8 uur) in het midden van de zomer heb je dus 8 x 4 A = 32 A in je accu gepompt. Dit kan in het zuiden oplopen tot 12 à  14 uur zon of tot 12 x 4 A = 48 A.
  Indien je 2 uur per avond TV wil kijken (zoals in voorbeeld hierboven) verbruik je 14,1 Ah. Dit wordt ruim gecompenseerd door het lichtpaneel. In deze berekening werd geen rekening gehouden met andere verbruikers.
  Tips:
  Ook op een heldere winterdag wordt het accu een beetje opgeladen.
  Onder een natriumstraatlantaarn mat ik nog een laadstroom van 0,65 A per paneel!
  Opgelet tijdens een stralende winterdag met volop zon zorgt een dun laagje sneeuw voor een laadstroom van 0 A! Dus sneeuw en ijsvrij houden is de boodschap
  Als je voorruiten aan een poetsbeurt toe zijn moet je ook het dak op: een bevuild lichtpaneel haalt maar een fractie van zijn normaal rendement.
  In de herfst moet je opletten voor vallende bladeren, het gedeeltelijk bedekken van het lichtpaneel haal het rendement naar beneden en kan lokaal voor grote hitte en beschadiging zorgen.
   
• Een generator levert met gemak de energie en het geluid: ongev. 60dB en kost wel heel wat: voor een in- of onderbouwmodel op benzine vanaf ongeveer € 2200 voor 1kVA, op gas vanaf vanaf € 2500 voor 2,5kVA.
   
• Een brandstofcel levert zonder vervuiling (enkel wat CO2-uitstoot en praktisch zonder geluid elektriciteit uit methanol (brandalcohol) voorlopig is deze vorm van energieopwekking vrij duur (2000 tot 3500 Euro) in aankoop maar de prijzen dalen gelukkig.
  SCF levert 3 modellen die resp. 50, 100 en 130 Ah/dag leveren. Deze cellen verbruiken 1,1l methanol/kWh. Een brandstofcel wordt aangesloten op de accu's en zal automatisch energie opwekken naarmate er energie aan het accu ontrokken wordt.

Omvormer:

Een omvormer plaats je zo dicht mogelijk bij het accu om verlies in de 12 volt leidingen te voorkomen.
Neem steeds een omvormer met accubewaking zodat de omvormer uitschakelt bij lagere accuspanning. Dit voorkomt het leegtrekken van het accu met kans op beschadiging.

Aansluiten:

• ofwel voorzie je extra stopkontakten 220 V voor de omvormer
• ofwel maak je een omschakeling met een 220 V relais.
  In het schema werden zekeringen en verliesstroomschakelaar weggelaten om het leesbaar te houden.
• Er zijn ook 'black-boxes' in de handel die voor heel wat meer geld hetzelfde doen.

Door het rendemendsverlies (10-15%) en eigen verbuik (20-30 W) is het te gek om een GSM op te laden via de omvormer (zowel verlies in de omvormer als in de lader (10-20%)). Beter is een 12 V-lader (verlies 2-2,5%) aan te schaffen.

Lichtpunten:

Halogeen geeft een mooie accentverlichting voor een vroeger redelijk (in vergelijking met gloeilampen) verbruik en een lage kostprijs, minder geschikt als algemene verlichting en slurpt energie. Nog steeds in gebruik omdat het in aankoop iets goedkoper is dan LED.
LED levert licht aan extreem laag stroomverbuik.
Een voorbeeld: een 17 LED's spotje verbruikt 9 W bij 12V (1/3 van een gelijkwaardige gloeilamp) en kost ongeveer € 40. De lichtopbrengst is gelijk aan een gloeilamp van 25 W en de LED-spot straalt breder (100°) dan een halogeen (30-45°).
LED duur? De levensduur van de LED-spot gaat tot 100000 branduren dit is meer dan 133 maal langer dan deze van een gloeilamp  (zoek maar eens een gloeilampje van 12V 25W voor minder dan 30 Eurocent!) en de warmteuitstraling is slechts 4 % van een gloeilamp. De LED-spotjes kunnen in de meeste bestaande halogeenarmaturen geplaatst worden.
Er bestaat LED-balkjes op 12V om TL en PL te vervangen.

Vergelijking van lichtbronnen:

Lamptype	Kostprijs (richtwaarde)	Verbruik
Armatuur met gloeilamp 2 x 25 W	vanaf Euro 20	50W
Armatuur met 4 x 10 W halogeenspotjes	vanaf Euro 45	40W
Armatuur met TL-lamp 16 W	vanaf Euro 22	19W*
Armatuur met PL-spaarlamp 11	vanaf Euro 65	15 W*
Armatuur met witte LEDs	vanaf 15 Euro	3,6 W

* inclusief verbruik voorschakeling en gemiddelde startstroom ​​

Voordeurbeveiliging

Bij een kort stadsbezoek, als beveiliging tegen gauwdieven: trek de veiligheidsgordels eerst door het handvat
van de deur en klik ze dan gewoon vast.
Door deze werkwijze, die je niets kost, zijn beide deuren van binnen uit beveiligd. In de meeste gevallen kunnen de deuren dan maar een paar centimeter of helemaal niet geopend worden, maar dat is afhankelijk van het type voertuig.

Toch opletten: zo kan je wel een kleine gauwdief van zijn voornemen afbrengen. Professionele, goed georganiseerde inbraakbendes worden erdoor echter niet afgeschrikt. ​​

Ruitenwissers vorstvrij

Je kent het allemaal, aangevroren ruitenwisser: lastig om te ontdooien én het doet de levensduur van de toch al dure wisser geen goed!
De wijnkurken worden zo geplaatst dat de ruitenwissers 0,5 cm boven de ruit zweven.
Je kan er zelfs zo mee rijden en bij gebruik van de ruitenwissers springen de kurken 'automatisch' weg. ​​Echte wijnkurken zijn volledig biologisch afbreekbaar.

Tweedehands kopen

Aandachtspunten dragend gedeelte:

• carpass
• lekken aan de motor
• compressie en vermogen
• staat van de remmen
• roestvorming dragende constructie
• staat banden (in goede staat: max 4 jaar oud)
  

  productiedatum = cijfercombinatie rechts: 39 = de 39e week van 03 is 2003

• ophanging
• accu (niet ouder dan 4 jaar)

Aandachtspunten woongedeelte:

• vocht
  • visuele controle op vochtplekken
  • testen met vochtmeter langs plafond en rond alle openingen in plafond, wand en vloer
  • staat van de naden (buitenzijde, ook dak)
• elektriciteit
  • staat van de woonaccu(s) - datum controleren
  • verlichting (halogeen naar LED mogelijk?)
• water
  • waterdichtheid leidingen
  • zuiverheid watertank
  • bij een drukpomp, testen op drukverlies
• gas
  • dichtheidstest (jaarlijks)
  • gasfilter?
  • keuringsdatum gastank (onder voertuig om de 6 jaar met vervanging vulslang), LPG-fles om de 10 jaar)
• koeling
  • staat koelkast
  • koeling op gas
    • reinheid achter verluchtingsrooster
    • reiniging gasleiding en brandertje ​​

Toilet - 'geurvrij'

Een Thetford-cassettetoilet (C200) kan je gemakkelijk geurvrij maken met een eenvoudige zelfbouwsetje van Thetford.
Voordeel:

• weinig geurhinder in het toilet of via spleetjes in de rest van de motorhome
• minder (of geen) product gebruiken
• lage kostprijs (ongev. 33 Euro)
• eenvoudige inbouw
• vraagt geen extra energie

Kunststof plaatje vervangen en darmpje plaatsen, bevestigen met het geleverde materiaal	Gat in het luik boren, dichtingsringen aan brengen en darmpje doorvoeren	Afdekkapje plaatsen	Nieuwe ontluchter op de tank plaatsen, kan eenvoudig (bajonetsluiting) overgezet worden op de reserve tank

​​

Tanks reinigen

• Drinkwatertank: zowel vervuiling, begin van algengroei als lichte kalkaanslag worden worden eenvoudig verwijderd met: Chemipro een ontsmettend middel dat we gebruiken bij onze andere hobby: het bier- en wijnmaken.
  Chemipro oxi is te bestellen bij Brouwland en Arsegan PURO OXI Brouwmarkt.
  Gebruik: giet 4 g per liter tankinhoud in de drinkwatertank en vul aan met lauw water tot de helft. Laat min. 10 minuten inwerkenen, rijd blokje om, best een bruggetje meepakken  en laat de tank leeglopen. (naspoelen mag maar is niet nodig)
• Vuilwatertank: in de zomer na het ledigen van de tank, kan er een rioolluchtje hangen. Indien de spoelbak niet uitgerust is met een syfon is dit het eerste werkje.
  De tank kan echter eenvoudig schoon en geurvrij gehouden worden door na elke lozing een soeplepel per 50 l tankcapaciteit Biotex Groen, handwas en inweekmiddel door de gootsteen te spoelen. de enzymen in het product voorkomen aanslag en geur in de tank. Uiteraard kan het ook met de vloeibare versie (gebruiken we niet omwille van het gewicht van het water waarin het produkt is opgelost).
• Drinkwatertank ontkalken: soms zijn de 'voelelementen' van de niveauaanduiding niet bereikbaar, zo heeft onze LMC een erg platte tank over een grote oppervlakte (erg gunstig voor de stabiliteit van het voertuig) waarbij de contactpunten niet bereikbaar zijn. Deze punten verkalken en daardoor valt de uitlezing weg. Drinkwatertanks zijn meestal (hopelijk allemaal) gemaakt uit hoogwaardig polyethyleen (PE) en hier gebruik je best citroenzuur (bij drogist of bedrijf dat materiaal verkoopt om zelf bier en wijn te maken zoals Brouwland en Brouwmarkt. Doe 40-50 l lauw water in de tank, los 1/2 kg citroenzuur op in 2 l heet water en voeg toe. Het ideale moment is dit te doen is net voor je naar de technische controle gaat want daar wordt de motorhome stevig geschud.
  Daarna aflaten en eens naspoelen met water, dit water vangen we op en doen er een handvol tuinkalk bij en gebruiken we om de platen water te geven (deze laatste tip is enkel nuttig in het zomerseizoen). ​​

Lichtpaneel

Lichtpaneel zelf geplaatst op een alkoof (bij onze eerste LMC)!

onze accu-koffer: 2 woonaccu's 120 Ah, plaats de regelaar zo dicht mogelijk bij de accu	reinigen van het dak	paneel op het dak leggen en afplakken met schilderstape, boorgat aanduiden en boren	spuit een aaneengesloten rups poly-urethaanlijm, voeg de draden in verwijder de kleefstrips en leg het paneel, goed aandrukken
een paneel geplaatst, je kan eventueel nog rondom een rups poly-urethaanlijm spuiten en aanwrijven	2 panelen geplaatst boven het alkoof van ons Ducske waardoor de rest van het dak vrij blijft		een vlakke kabelgoot aan de binnenkant, net achter de rail van het alkoofgordijn, verbergt alle draden (per paneel 2,5 mm²)

regelaar aan de accu aansluiten, lichtpaneel op de regelaar aansluiten, groen lampje brand, onbezorgd vrijstaan in de zomer!! ​​

Koeling koelkast

absortiesysteem Schema: camperforum

Adsorptiekoelkasten worden steeds groter en zijn zelfs voorzien van een 'echte' diepvries.
Bij buitentemperaturen boven de 25°C is de passieve koeling van de condensor vaak onvoldoende (zeker als de kant van de koelkast naar het zuiden wijst) waardoor er te weinig ammoniakgas condenseert en er dus te weinig koeling is in de koelkast-diepvries.
Eén of 2 ventilators kunnen hier oplossing brengen door het verhogen van de luchtcirculatie aan de condensor.
Dit kan je laten doen...
Maar ook gemakkelijk zelf doen!

Materiaal:

• 1 of 2 PC-ventilators 12V, grootte afhankelijk van de plaats onder de condensator
• wat draad om de verbindingen te maken
• een thermostaatje ofwel bouwpakketje ofwel zelf bouwen, voorkomt een schakelaar of bij permanent gebruik extra accu-capaciteitverlies

Thermostaatje:
- bouwpakketje of module (reeds gesoldeerd) van bij Conrad
- met wat losse componenten en een experimenteerprintje aan de slag
- inbouwen in een (spat-)waterdicht doosje

Schema met discrete componenten, meer info bij webmaster, ©2017 ducske.be
opgebouwd in IP54 aftakdoos	PV-ventilator
Thermostaatschakeling met weinig discrete componenten, zonder relais, meer info bij webmaster, ©2017 ducske.be

Reinigen van de koelkast ​​

Er zijn 2 aandachtspunten:

• reinigen van de ruimte achter de ventilatieopeningen en de wand (jaarlijks)
  Dit kan door voorzichtig de roosters los te maken en met de stofzuiger alles proper te maken
• reinigen van het brandertje, als je met LPG stookt om de 3-4 jaar met propaan om de 6-7 jaar. Franco uit Heist-op-den-Berg was een erkend installateur van Truma en maakte ooit deze handleiding ​​

Aandachtspunten voor de (eerste) rit

Wat dikwijls vergeten wordt:

• boorddocumenten, ID-kaart, Europees paspoort huisdieren met recent gezondheidsattest, rijbewijs, Europese ziekteverzekeringskaart, reis registreren bij travellersonline
• reservesleutels
• vloeistof- en gasniveau's controleren en eventueel bijvullen, bandenspanning
• voldoende lange verlengdraad (25 m), omwille van de veiligheid minstens 3 X 1,5 mm² H05RR-F ineens met CEE-stekkers (minder kans op diefstal koppelingen en minder koppeling = bedrijfszeker en minder kans op vochtinsijpeling) - let op in Duitsland eist men op heel wat plaatsen H05RR-F 3 x 2,5 mm² !
• waterdarm
  • waterdarm met minstens aan één kant een Gardenakoppeling en met verschillende kraanstukken
    

    waterdief	3/4" en 1/2"	3/4"	1"	Gardena 2931

  • waterdarm zonder harmonicavorm en die niet in elkaar krimpt: hier blijft steeds water in staan en er ontstaan schimmels die later voedingsbodem zijn voor bacteriën
  • de waterdarm telkens goed laten leeglopen en de eerste paar liter bij het vullen laten weglopen
  • op het einde van het seizoen een keer doorspoelen met zeer heet water
• rubberen handschoenen om bij artisanale servicepunten het putdeksel op te tillen zonder dat je handen ...
• gereedschapskoffertje met:
  • siliconenolie (spray) om voor de zomer alle rubbers van ramen en deuren een dun laagje te geven zodat ze door de hitte niet vast kleven en voor de winter hetzelfde om te voorkomen dat rubbers vast vriezen
  • ducttape
  • colsonbandjes
  • universeeltang
  • schroevendraaiers
  • cuttermes
• een emmertje dat onder de afloop van grijs water past, er is niet altijd een rooster
• als er geen spoelwater is, kan je grijs water gebruiken op de toilettank te spoelen
• uitschuifbare raamtrekker om de (voor)ruit(en) netjes te houden
• een tarp 3 x 3 m om schaduw bij te maken als de luifel dit niet alleen kan ​
• overzichtskaart (zoals de rode wegenkaarten van Michelin) van de landen die je doorkruist (GPS kan het opgeven en bij grote kalamiteiten kan je beter inschatten welke weg je het beste volgt)
• bij zonnig weer is raamisolatie voor de voorruit, langs de buitenkant, aangewezen. Isolatie aan de binnenzijde verhoogt de temperatuur: de warmte wordt weerkaatst en kan moeilijk door het glas (serre-effect). Heb je alleen binnenisolatie met zuignappen (foto): zuignappen losmaken en aan de andere kant zetten en langs buiten aanbrengen!