Elektriciteit in de motorhome, basisbegrippen
Koelkast: koeling en reinigen
Lichtpaneel zelf plaatsen
Tanks reinigen, drinkwatertank ontkalken
Toilet geurvrij houden
Tweedehands kopen
Ruitenwissers ijsvrij
Voordeuren snel beveiligen
Aandachtspunten voor eerste/elke rit
Bedrading
Gebruik steeds soepele kabel (meeraderig) en geen installatiedraad (VOB), bij laagspanning verplaatst de grote stroom zich in de aders, hoe meer adertjes hoe beter de stroomdoorgang.
Gebruik zwart en rode kabel. Rood voor de plusleiding, zwart voor de min, zo voorkom je kortsluiting. Let op niet alle metalen delen van het woongedeelte zijn verbonden met het chassis zodat een (zwarte) draad naar de min nodig is.Zet in de plusleiding op een centrale plaats (dicht bij de accu's) steeds een zekering (waarde ongev. de belasting + 20%) zekeringen
Voorbeeld: je wenst halogeenverlichting bij te plaatsen: 4 spotjes van 20 W
4 x 2O = 80W : 12 = 6,7 A + 20 % = 8 A zekering 8 A
Gebruik bij voorkeur zelfde type zekering dan de originelen (moet je maar één setje reserve hebben)
Gebruik dezelfde kabelschoenen (plat of rond) als voor de rest van de electrische aansluitingen. Dan moet je maar één model in voorraad hebben.
Gebruik kabel die voldoende dik is:
Draaddikte | Max. Belasting | Gebruik |
1,5 mm² | 10 A / 120 W | verlichting |
2,5 mm² | 15 A / 180 W | stopcontacten, lichtpaneel en kleine verbruikers |
4 mm² | 20 A / 240 W | waterpomp, omvormer |
6 mm² | 30 A / 360 W | compressor koelkast, van alternator naar woonaccu, omvormer |
Even rekenen:
Vermogen in Watt = Spanning in Volt x Stroomsterkte in Ampère
Voorbeeld: Hoeveel stroom heb je nodig voor een 20 W gloeilampje?
Oplossing: vermogen = 20 W, spanning = 12 V â–º berekening= 20 : 12 = 1,7 A
Bij doorvoer door een paneel en zeker bij doorvoer door een metalen deel gebruik je een bescherming (stukje rubberdarm of PCV-flexibel) om te voorkomen dat de kabels doorschuren.
Algemeen schema:
De accu (gebruik steeds een woonaccu). De energie die een woonaccu kan leveren wordt uitgedrukt in Ah (ampère-uur). 85 Ah wil zeggen dat in principe de accu gedurende 1 uur 85 A kan leveren in de praktijk zijn woonaacu's niet geschikt om kortstondig hoge stroom te leveren en zeggen we dat deze accu theoretisch gedurende 10 uur 8,5 A kan leveren. Een accu zal maar ongeveer 90 % van zijn theoretisch vermogen aan energie bevatten en mag absoluut niet onder 30% van zijn capaciteit ontladen worden. Hierdoor hebben we oorspronkelijk slecht 85 - 10% = 76,6 AH dus 7,7 A gedurende 10 uur.
Indien het stroomverbruik hoog is kan je twee accu's parallel plaatsen, zo mag de capaciteit van beide opgeteld worden. Een voorbeeld: 2 accu's 12V 120Ah parallel levert 12V 240 Ah. Hierbij moet echter een kanttekening geplaatst worden: indien in één van beide accu's een cel geheel of gedeeltelijk stuk gaat wordt de inwendige weerstand van deze accu kleiner dan van zijn buur en zullen beide accu's volledig ontladen, zelfs in rust. Zodat bij deze keuze een regelmatige controle van elke cel nodig is om tijdig te kunnen ingrijpen.
Een betere oplossing is om 2 hoogvermogen 6V accu's in serie te plaatsen, bijvoorbeeld 2 halftrack accu's van 6V gebruikt in een veegmachine. Een voorbeeld: 2 accu's 6V met een capaciteit van 240 Ah in serie levert 12 V 240 Ah.
Gebruik steeds een woon- of marineaccu. Een gewone startaccu van de auto kan minder diep ontladen worden en verliest capaciteit bij diep ontladen.Deep cycle AGM-batterijen (Absorbent Glass Mat), bieden mooie vooruitzichten voor de motorhomegebruiker: een diepe ontlading mogelijk (tot 800 maal onder de 50% ontlading zonder capaciteitsverlies) het elektroliet zit niet gevangen in een gel wel in een glasvezelmat wat hogere stromen toelaat in een kleinere behuizing.
Wie de Euros ervoor over heeft (€1800-2000) en nooit (de eerste 10 jaar) meer omziens wil naar wat nu de beste accu ter wereld is met een geïntegreerd BMS (Battery-Management system) dat via Bluetooth communiceert met jouw smartphone, kan een Litium-Ijzerfosfaat accu aanschaffen van Epsilon.
In de praktijk om snel te rekenen, vereenvoudigen we de berekening en rekenen we met 60 % beschikbare energie van de oorspronkelijke capaciteit. Dit wil zeggen dat de accu met spanningsbehoud gedurende 6 uur 8,5 A kan leveren of 51 Ah (8,5 x 6).
Even rekenen:
We beschikken over een volle accu van 85 Ah en we wensen 's avond in de zomer TV te kijken. Het televisietoestel verbruikt 45W. De antenneversterker verbruikt 0,8A. Er branden 3 halogeenlampjes van 10W.
Totaal verbruik: 45 + 3 x 10 = 75 W
Stroomverbruik: 75 W : 12 V = 6,25 A + 0,8 A (van de antenneversterker) = 7,05 A
Accu: 51 Ah : 7,05 A = 7 uur 15 min
Je kan dus in de gegeven situatie gedurende 7 uur ongestoord kijken. Dan wordt de spanning van het accu te laag en zal het TV-toestel niet meer optimaal functioneren. Eén avond 7 uur, 2 avonden 3 1/2 uur, 3 avonden 2 uur 20 min,... zonder rekening te houden met andere verbruikers!
Andere verbruikers:
Verbruiker | Verbruik (±) in Ah/dag |
---|---|
compressorkoelkast, 20° omgeving | 36 |
compressorkoelkast, 30° omgeving | 48 |
waterpomp zonder douchen 2 personen | 1 |
waterpomp douchen per 10 min | 1 |
ringverwarming in winter | 32 |
dampkap (0,8 A, 35 min) | 0,5 |
ventilatie in de zomer, 20 min voor slapengaan | 0,6 |
Basisaansluiting in een zelf omgebouwde bestelwagen
De woonaccu wordt met min. 6 mm² kabel verbonden aan de autoaccu. Om ervoor te zorgen dat beide systemen onafhankelijk van elkaar werken wordt een relais in deze kabel opgenomen. Het 12 V relais wordt geschakeld (aansluiting 86) door het contact D+ op de alternator.
Er bestaat ook een diodebrug om dit te realiseren doch hier verlies je afhankelijk van het type brug tot meer dan 0,8 V spanning wat je kan opvangen door het plaatsen van een diode in de D+ leiding, voordeel er zijn geen bewegende delen.
'Eeuwige' stroom
Om de beperkte capacitiet van een woonaccuu te ondersteunen zijn er verschillende oplossingen:
Omvormer:
Een omvormer plaats je zo dicht mogelijk bij het accu om verlies in de 12 volt leidingen te voorkomen.
Neem steeds een omvormer met accubewaking zodat de omvormer uitschakelt bij lagere accuspanning. Dit voorkomt het leegtrekken van het accu met kans op beschadiging.
Aansluiten:
Door het rendemendsverlies (10-15%) en eigen verbuik (20-30 W) is het te gek om een GSM op te laden via de omvormer (zowel verlies in de omvormer als in de lader (10-20%)). Beter is een 12 V-lader (verlies 2-2,5%) aan te schaffen.
Lichtpunten:
Halogeen geeft een mooie accentverlichting voor een vroeger redelijk (in vergelijking met gloeilampen) verbruik en een lage kostprijs, minder geschikt als algemene verlichting en slurpt energie. Nog steeds in gebruik omdat het in aankoop iets goedkoper is dan LED.
LED levert licht aan extreem laag stroomverbuik.
Een voorbeeld: een 17 LED's spotje verbruikt 9 W bij 12V (1/3 van een gelijkwaardige gloeilamp) en kost ongeveer € 40. De lichtopbrengst is gelijk aan een gloeilamp van 25 W en de LED-spot straalt breder (100°) dan een halogeen (30-45°).LED duur? De levensduur van de LED-spot gaat tot 100000 branduren dit is meer dan 133 maal langer dan deze van een gloeilamp (zoek maar eens een gloeilampje van 12V 25W voor minder dan 30 Eurocent!) en de warmteuitstraling is slechts 4 % van een gloeilamp. De LED-spotjes kunnen in de meeste bestaande halogeenarmaturen geplaatst worden.
Er bestaat LED-balkjes op 12V om TL en PL te vervangen.
Vergelijking van lichtbronnen:
Lamptype | Kostprijs (richtwaarde) | Verbruik | ![]() |
|
Armatuur met gloeilamp 2 x 25 W | vanaf Euro 20 | 50W | ||
Armatuur met 4 x 10 W halogeenspotjes | vanaf Euro 45 | 40W | ||
Armatuur met TL-lamp 16 W | vanaf Euro 22 | 19W* | ||
Armatuur met PL-spaarlamp 11 | vanaf Euro 65 | 15 W* | ||
Armatuur met witte LEDs | vanaf 15 Euro | 3,6 W |
* inclusief verbruik voorschakeling en gemiddelde startstroom
Bij een kort stadsbezoek, als beveiliging tegen gauwdieven: trek de veiligheidsgordels eerst door het handvat
van de deur en klik ze dan gewoon vast.
Door deze werkwijze, die je niets kost, zijn beide deuren van binnen uit beveiligd. In de meeste gevallen kunnen de deuren dan maar een paar centimeter of helemaal niet geopend worden, maar dat is afhankelijk van het type voertuig.
Toch opletten: zo kan je wel een kleine gauwdief van zijn voornemen afbrengen. Professionele, goed georganiseerde inbraakbendes worden erdoor echter niet afgeschrikt.
Je kent het allemaal, aangevroren ruitenwisser: lastig om te ontdooien én het doet de levensduur van de toch al dure wisser geen goed!
De wijnkurken worden zo geplaatst dat de ruitenwissers 0,5 cm boven de ruit zweven.
Je kan er zelfs zo mee rijden en bij gebruik van de ruitenwissers springen de kurken 'automatisch' weg. Echte wijnkurken zijn volledig biologisch afbreekbaar.
Aandachtspunten dragend gedeelte:
![]() |
productiedatum = cijfercombinatie rechts: 39 = de 39e week van 03 is 2003 |
Aandachtspunten woongedeelte:
Een Thetford-cassettetoilet (C200) kan je gemakkelijk geurvrij maken met een eenvoudige zelfbouwsetje van Thetford.
Voordeel:
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
Kunststof plaatje vervangen en darmpje plaatsen, bevestigen met het geleverde materiaal | Gat in het luik boren, dichtingsringen aan brengen en darmpje doorvoeren | Afdekkapje plaatsen | Nieuwe ontluchter op de tank plaatsen, kan eenvoudig (bajonetsluiting) overgezet worden op de reserve tank |
Lichtpaneel zelf geplaatst op een alkoof (bij onze eerste LMC)!
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
onze accu-koffer: 2 woonaccu's 120 Ah, plaats de regelaar zo dicht mogelijk bij de accu | reinigen van het dak | paneel op het dak leggen en afplakken met schilderstape, boorgat aanduiden en boren | spuit een aaneengesloten rups poly-urethaanlijm, voeg de draden in verwijder de kleefstrips en leg het paneel, goed aandrukken |
![]() |
![]() |
![]() |
|
een paneel geplaatst, je kan eventueel nog rondom een rups poly-urethaanlijm spuiten en aanwrijven | 2 panelen geplaatst boven het alkoof van ons Ducske waardoor de rest van het dak vrij blijft | een vlakke kabelgoot aan de binnenkant, net achter de rail van het alkoofgordijn, verbergt alle draden (per paneel 2,5 mm²) |
regelaar aan de accu aansluiten, lichtpaneel op de regelaar aansluiten, groen lampje brand, onbezorgd vrijstaan in de zomer!!
![]() |
absortiesysteem Schema: camperforum |
Adsorptiekoelkasten worden steeds groter en zijn zelfs voorzien van een 'echte' diepvries.
Bij buitentemperaturen boven de 25°C is de passieve koeling van de condensor vaak onvoldoende (zeker als de kant van de koelkast naar het zuiden wijst) waardoor er te weinig ammoniakgas condenseert en er dus te weinig koeling is in de koelkast-diepvries.
Eén of 2 ventilators kunnen hier oplossing brengen door het verhogen van de luchtcirculatie aan de condensor.
Dit kan je laten doen...
Maar ook gemakkelijk zelf doen!
Materiaal:
Thermostaatje:
- bouwpakketje of module (reeds gesoldeerd) van bij Conrad
- met wat losse componenten en een experimenteerprintje aan de slag
- inbouwen in een (spat-)waterdicht doosje
![]() |
|
Schema met discrete componenten, meer info bij webmaster, ©2017 ducske.be | |
![]() |
|
opgebouwd in IP54 aftakdoos | PV-ventilator |
![]() |
|
Thermostaatschakeling met weinig discrete componenten, zonder relais, meer info bij webmaster, ©2017 ducske.be |
Er zijn 2 aandachtspunten:
Wat dikwijls vergeten wordt:
waterdief | 3/4" en 1/2" | 3/4" | 1" | Gardena 2931 |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |